MATERIALE

• 500g sak vol gars (boontjies of lensies sal ook werk)
• 500g sak vol rys
• Klein pakkie suiker
• Skoon sand (van die strand of van 'n bouterrein)
• Plastieklepels om mee te skep
• Klein jogurtbakkies of papierbekers om mee te meng
• Sif (die soort wat gebruik word om meel mee te sif)

INSTRUKSIES (Deel 1):

1. Plaas 10 skepsels gars in die mengbak.
2. Plaas 10 skepsels rys in die mengbak.
3. Roer die gars en rys totdat dit goed gemeng is.
4. Beantwoord die vrae hieronder.

VRAE:

INSTRUKSIES (Deel 2):

1. Plaas 10 skepsels rys in die mengbak.
2. Plaas 10 skepsels suiker in die mengbak.
3. Roer die suiker en rys totdat dit goed gemeng is.
4. Beantwoord die vrae hieronder.

VRAE:

INSTRUKSIES (Deel 3):

Onderwysersnota: Hierdie deel van die aktiwiteit moet goed deur die onderwyser beplan word. Die suiker en sand moet van dieselfde gemiddelde korrelgrootte wees, en moet vooraf gesif word om seker te maak dat dit wel die geval is. Die impak van die onbruikbaarheid van die sif in hierdie geval sal andersins verlore gaan.

1. Plaas 10 skepsels sand in die mengbak.
2. Plaas 10 skepsels suiker in die mengbak.
3. Roer die suiker en die sand totdat hulle goed vermeng is.
4. Beantwoord die vrae hieronder.

VRAE:

MATERIALE:

• skoon sand (vanaf 'n strand of vanaf 'n bouterrein)
• plastic spoons for scooping
• klein jogurtbakkies of papierkoppies vir vermenging
• sif (van die soort waarmee meel gesif word)
• kombuiswaslap of papierhandoek

INSTRUKSIES

1. Plaas 5 skepsels sand in 'n mengbak
2. Gooi water in die mengbak totdat dit halfvol is.
3. Roer die sand en water totdat dit goed gemeng is.
4. Beantwoord die vrae hieronder.

VRAE:

1. Kan jy nog die individuele sandkorrels sien?

   ---

   Ja.

2. Teken 'n prent van die mengsel.
   
   
   
   
   
   

3. Kan jy die mengsel skei in 'n hoop sandkorrels en water? Hoe lank sal dit neem indien jy die sandkorrels een-vir-een uit die water haal?

   ---

   ---

   Die leerders mag antwoord: 'Dit sal moontlik wees maar dit sal baie lank neem'.

4. Sal dit moontlik wees om die sand van die water met 'n sif te skei? Sê hoekom of hoekom nie.

   ---

   ---

   Nee, dit sal nie moontlik wees nie, omdat die sand en water beide deur die sif sal gaan.

5. Sal dit moontlik wees om die sand van die water te skei deur 'n papierhanddoek te gebruik? As jy dink dat dit moontlik is, verduidelik wat jy sal doen.

   ---

   ---

   ---

   Ja, dit sal moontlik wees. Ek sal die mengsel deur die handdoek gooi. Die sand sal agterbly, terwyl die water daareur sal gaan.

6. Dink jy dit sal moontlik wees om suiker en water op dieselfde manier te skei (deur die mengsel deur 'n handdoek te filtreer)? Sê hoekom of hoekom nie.

   ---

   ---

   Ek dink dit sal nie moontlik wees nie, omdat die suiker in die water sal oplos en ook deur die handdoek sal gaan.

MATERIALE

• water
• kookolie
• plastic spoons for scooping
• klein glas of deurskynende plastiekbekertjie vir vermenging

INSTRUKSIES

1. Plaas 10 skepsels water in die mengbak.
2. Plaas 10 skepsels kookolie in die mengbak.
3. Roer die olie en water totdat hulle goed gemeng is.
4. Laat die mengsel vir 'n paar minute staan, en beantwoord dan die vrae hieronder.

VRAE:

1. Het die vloeistowwe vermeng? Beskryf waarna die mengsel gelyk het.

   ---

   ---

   Die twee vloeistowwe het nie vermeng nie. Daar is twee lae vloeistof.

2. Teken 'n prent van die mengsel.
   
   
   
   
   
   

3. Dink jy dit sal moontlik wees om al die olie uit die water te skep? Hoe lank dink jy sal dit neem?

   ---

   ---

   Die leerderes mag antwoord: 'Dit sal moontlik wees om van die olie uit te skep, maar dit sal 'n baie lang tyd neem. Ek dink nie dit sal moontlik wees om al die olie uit die water te kry nie.'

4. Sal dit moontlik wees om die vloeistowwe te skei met behulp van 'n sif of filter? Sê waarom of waarom nie.

   ---

   ---

   Nee, dit sal nie moontlik wees nie, omdat die olie en die water beide deur die sif en filter sal gaan.

5. Kan jy aan 'n ander manier dink om die mengsel in olie en water te skei? Indien jy dink dat dit moontlik sal wees, verduidelik wat jy sal doen.

   ---

   Leerders mag voorstel dat die olie van die water afgegiet (gedekanteer) word.

6. Dink jy dit moontlik sal wees om 'n mengsel van sap en water te skei met enige van die metodes wat ons tot dusver gebruik het (hand-skeiding, sifting, filtrering of dekantering)? Sê hoekom of hoekom nie.

   ---

   ---

   ---

   Ek dink nie dit sal moontlik wees nie, omdat sap en water te deeglik vermeng sal wees.

INSTRUKSIES (Deel 1)

Die tabel hieronder bevat prente van mengsels.

1. Vir eke mengsel in die tabel, skryf in die middelste kolom neer watter materiale dit uit bestaan.
2. Skryf in die regterkantste kolom neer hoe jy dit sou skei.

Prent van 'n mengsel	Materiale in die mengsel	Hoe die mengsel geskei kan word
	Grondbone en rosyne	Haal die rosyne een-vir-een uit die mengsel. Die grondbone sal agterbly.
	Spaghetti en frikadelle	Haal die spaghetti uit die sous, wat sal agterbly.
	Perske, pruim, piesang en bessies	Haal die bessies uit, gevolg deur die piesangstukke ens., totdat al die bestanddele geskei is.
	Seuns en meisies	Vra die seuns om aan die een kant van die klas te staan, en die meisies aan die ander kant.

INSTRUKSIES (Deel 2)

Die tabel hieronder bevat beskrywings van mengsels.

1. Vir elkeen van die mengsels op die tafel, skryf in die middelste kolom neer uit watter toestande (vaste stof, vloeistof of gas) dit bestaan.
2. Skryf in die regterkantste kolom neer hoe jy dit sou skei.